Trung Quốc tăng nhập khẩu trở lại gạo Việt

Tín hiệu tích cực từ thị trường Trung Quốc

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, khối lượng xuất khẩu gạo tháng 5/2025 ước đạt 1,1 triệu tấn với giá trị đạt 573,1 triệu USD, đưa tổng khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo 5 tháng đầu năm 2025 đạt 4,5 triệu tấn và 2,34 tỷ USD, tăng 12,2% về khối lượng nhưng giảm 8,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Giá gạo xuất khẩu bình quân 5 tháng đầu năm 2025 ước đạt 516,4 USD/tấn, giảm 18,7% so với cùng kỳ năm 2024.

Doanh nghiệp xuất khẩu gạo chọn chất thay lượng. Ảnh minh họa

Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với thị phần chiếm 41,4%. Bờ Biển Ngà và Trung Quốc là hai thị trường lớn tiếp theo với thị phần tương ứng là 11,9% và 10,3%. So với cùng kỳ năm trước, giá trị xuất khẩu gạo 4 tháng đầu năm 2025 sang thị trường Philippines giảm 21,8%, thị trường Bờ Biển Ngà tăng 2,7 lần, thị trường Trung Quốc tăng 83,7%.

Trong nhóm 15 thị trường xuất khẩu lớn nhất, giá trị xuất khẩu gạo tăng mạnh nhất ở thị trường Bangladesh với mức tăng 515,6 lần và giảm mạnh nhất ở thị trường Indonesia với mức giảm 97,9%.

Như vậy, sau thời gian trầm lắng, hiện, thị trường Trung Quốc tăng nhập khẩu gạo Việt Nam.

Số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho hay, năm 2017, ghi nhận mức nhập khẩu đỉnh điểm của Trung Quốc đối với gạo Việt Nam, đạt 1 tỷ USD. Tuy nhiên, năm 2019, xuất khẩu gạo sang thị trường này chỉ đạt được 240 triệu USD, đến năm 2020 - 2021 phục hồi nhẹ. Năm 2022, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Trung Quốc đạt khối lượng hơn 834.000 tấn, trị giá 423,2 triệu USD. Năm 2023, Trung Quốc cũng đã nhập khẩu từ Việt Nam hơn 917.000 tấn gạo, trị giá gần 531 triệu USD. Tuy nhiên, năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Trung Quốc có sự sụt giảm mạnh.

Bức tranh sáng của ngành lúa gạo Việt Nam khi bước sang năm 2025, thị trường này tăng nhập khẩu trở lại gạo Việt.

Ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, từ đầu năm đến nay, thị trường Trung Quốc tiêu thụ gạo rất mạnh. Trong 4 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc nhập gần 362.000 tấn, tăng 114% về lượng so với cùng kỳ năm 2024. Họ chủ yếu nhập gạo ST25 và nếp của Việt Nam.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Nguyễn Văn Thành - Giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại Phước Thành IV (Vĩnh Long) cho hay, trong giai đoạn từ năm 2019 - 2020 thị trường Trung Quốc chủ yếu nhập khẩu gạo tẻ. Tuy nhiên, thời gian gần đây, họ nhập khẩu nhiều gạo nếp, có năm lượng nhập khẩu lên tới 600 - 700 nghìn tấn. Gạo nếp được nhập về chủ yếu chế biến làm bánh. Thị hiếu tiêu dùng tại thị trường này ưa chuộng gạo nếp hơn gạo tẻ.

Những lưu ý cho doanh nghiệp xuất khẩu

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu gạo lớn và truyền thống của Việt Nam. Với lợi thế về địa lý và sự tương đồng trong văn hóa, sản phẩm gạo của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc đã được người dân Trung Quốc đón nhận, tiêu dùng. Việt Nam đã xuất khẩu đa dạng chủng loại gạo sang Trung Quốc, như gạo trắng, gạo thơm, gạo japonica, gạo nếp…

Ông Nông Đức Lai - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Trung Quốc cho biết, Trung Quốc là quốc gia đông dân và người dân có thói quen ăn cơm hằng ngày. Thói quen này đã đi vào văn hóa ẩm thực của người Trung Quốc, do đó, nhu cầu tiêu dùng đối với gạo tại thị trường này là rất lớn. Trung Quốc cũng là quốc gia sản xuất và có sản lượng gạo lớn nhất toàn cầu. Đáng chú ý, hiện dòng gạo ST đang được ưa chuộng tại thị trường Trung Quốc vì nhiều lần được chứng nhận gạo ngon nhất thế giới.

Tuy nhiên, thị trường này đã nâng tiêu chuẩn về chất lượng gạo lên so với trước. Từ gạo thơm, gạo cao cấp, gạo ST24, ST25… đều rất khắt khe về chất lượng và mẫu mã bao bì. Còn gạo chế biến, Trung Quốc chỉ nhập gạo giá rẻ, số lượng lớn. Mặt khác, tại thị trường Trung Quốc, gạo Việt Nam đang phải cạnh tranh mạnh mẽ với gạo cùng loại đến từ Thái Lan, Campuchia. Đây đều là những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, không chỉ có chất lượng gạo tốt mà bao bì cũng rất hấp dẫn.

Thị trường gạo Trung Quốc đã và đang thu hút các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam trong suốt nhiều năm qua. Với vị thế là quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, Việt Nam đang cung cấp tới 36 - 37% tổng lượng gạo nhập khẩu của Trung Quốc.

Để gạo Việt tiếp tục phát huy và tận dụng lợi thế của mình tại thị trường này, đồng thời, duy trì tỷ trọng gạo Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Trung Quốc, các chuyên gia cho rằng, các doanh nghiệp cần đa dạng hóa công tác xúc tiến thương mại nhằm thâm nhập vào các khu vực tiềm năng của nước bạn.

Đặc biệt, chú trọng xây dựng thương hiệu gạo để thị trường dễ nhận biết và dễ chọn lựa, sử dụng. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần nắm rõ quy định cũng như thủ tục xuất khẩu gạo. Đồng thời, cần tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt. Gạo phải được kiểm tra và sàng lọc cẩn thận từ giai đoạn thu hoạch đến chế biến tại nhà máy.

Một yếu tố quan trọng cần chú ý, doanh nghiệp mới tham gia thị trường cần chú trọng vào quy trình GAP để đảm bảo an toàn thực phẩm trước khi chú ý đến chất lượng hay mùi vị của gạo.