Đặc khu đảo duy nhất của TP. Hồ Chí Minh có gì đặc biệt?

Côn Đảo - đặc khu giữa trùng khơi

Từ ngày 1/7, Côn Đảo chính thức trở thành đặc khu trực thuộc TP. Hồ Chí Minh. Đây là vùng đất có bề dày về lịch sử cách mạng, quá khứ đấu tranh hào hùng của dân tộc. Nằm ở phía Nam Biển Đông, Côn Đảo cách trung tâm TP. Hồ Chí Minh khoảng 230 km. Toàn quần đảo có 16 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó Côn Sơn là đảo lớn nhất, đồng thời là trung tâm hành chính, kinh tế và dân cư của khu vực.

Diện tích toàn bộ quần đảo khoảng 76 km², với dân số trên 10.000 người sinh sống tập trung chủ yếu tại đảo lớn Côn Sơn. Các hòn đảo lớn còn lại bao gồm: Hòn Bảy Cạnh, Hòn Cau, Hòn Tre Lớn, Hòn Tre Nhỏ, Hòn Trác, Hòn Tài,… Phần lớn diện tích của Côn Đảo hiện thuộc Vườn quốc gia Côn Đảo, nổi tiếng với hệ sinh thái biển phong phú, rừng nguyên sinh và rùa biển quý hiếm.

So với trước kia, hiện nay, hạ tầng giao thông đặc khu đang được đầu tư đồng bộ, Côn Đảo ngày càng "gần hơn" với đất liền. Cảng tàu khách Côn Đảo và Cảng Bến Đầm đã được hoàn thiện, nâng cấp. Hiện có 3 tuyến tàu cao tốc từ Vũng Tàu, Trần Đề (Sóc Trăng cũ) và TP. Hồ Chí Minh ra đảo, phục vụ hàng chục ngàn lượt khách mỗi tháng. Ngoài ra là tuyến hàng không kết nối từ TP. Hồ Chí Minh và các địa phương khác tới Côn Đảo.

Trước khi là đặc khu thuộc TP. Hồ Chí Minh, Côn Đảo từng là huyện đảo của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ. Không giống như các địa phương khác, điểm đặc biệt của huyện đảo này là không có đơn vị hành chính cấp xã, mà chia thành 9 khu dân cư và các tổ dân cư. Nay trở thành đặc khu, việc vận hành bộ máy chính quyền đối với đội ngũ lãnh đạo đặc khu không gặp nhiều khó khăn.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, Chủ tịch UBND đặc khu Côn Đảo Phan Trọng Hiền cho biết, từ ngày 1/7, đặc khu đã chính thức triển khai bộ máy chính quyền với nhiều bước đi quan trọng về tổ chức, nhân sự và hoạt động hành chính. Nhiều hồ sơ, thủ tục hành chính được giải quyết cho người dân chủ yếu thuộc lĩnh vực chứng thực, sao y bản chính, đăng ký hộ tịch.

“Côn Đảo là đảo nhỏ, cho nên thủ tục so với trong đất liền ít hơn rất nhiều, chủ yếu hiện nay là công chứng phục vụ giấy tờ cho người dân. Về vấn đề đường truyền thì luôn ổn định bởi ở Côn Đảo từ trước tới nay đã làm chính quyền 1 cấp rồi, kể cả họp trực tuyến cũng họp 1 cấp nên cũng không có gì khó khăn”, Chủ tịch UBND đặc khu Côn Đảo nói.

Chị Trương Huỳnh Như, khu 3 đường Huỳnh Thúc Kháng bày tỏ: "Hôm trước tôi có đến sao y giấy tờ, tôi thấy thủ tục giải quyết rất nhanh chóng, mặc dù từ "đặc khu" còn hơi lạ lẫm với người dân nhưng tôi thấy cán bộ giải quyết thủ tục hành chính hướng dẫn tận tình, thủ tục nhanh chóng".

Tập trung phát triển kinh tế, tạo sức bật tăng trưởng

Theo số liệu từ Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo, từ đầu năm 2025 đến nay, Vườn đã đón và phục vụ hơn 22.000 lượt khách, trong đó có hơn 5.000 lượt khách nước ngoài; khách sử dụng dịch vụ du lịch sinh thái là gần 3.000 lượt.

Ông Nguyễn Khắc Pho, Giám đốc Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo cho hay, du khách đến Vườn quốc gia Côn Đảo phần lớn tham gia trải nghiệm các hoạt động về rùa biển như: Xem rùa đẻ trứng ban đêm, thả rùa con về biển vào buổi sáng, tham quan hồ ấp trứng rùa và tìm hiểu công tác bảo tồn rùa.

Cùng với đó, du khách tham gia khám phá hệ sinh thái đảo nhỏ, bơi, lặn ngắm san hô, khám phá đại dương, tham quan rừng ngập mặn nguyên sinh, lưu trú qua đêm tại trạm kiểm lâm, cắm trại tại Hòn Bà và chinh phục đỉnh tình yêu, kết hợp giáo dục môi trường.

Chủ tịch UBND đặc khu Côn Đảo Phan Trọng Hiền cho biết, trong 6 tháng đầu năm, 11/12 chỉ tiêu phát triển kinh tế tăng so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, giá trị sản xuất công nghiệp ước thực hiện hơn 183 tỷ đồng, tăng 50,41%; giá trị sản xuất nông nghiệp ước thực hiện 27,19 tỷ đồng, tăng 0,15%.

Tổng doanh thu thương mại - dịch vụ - du lịch ước thực hiện 2.625,55 tỷ đồng, tăng 16,51% so với cùng kỳ. Tổng lượt khách tham quan, du lịch Côn Đảo đạt 396.360 lượt (trong đó có khoảng 14.770 lượt khách quốc tế, tăng 0,2%).

“Nguồn điện trên đảo đảm bảo cung ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất kinh doanh của người dân và doanh nghiệp. UBND đặc khu Côn Đảo đang theo dõi và phối hợp với các Sở, ban, ngành của thành phố để đẩy nhanh tiến độ dự án cấp điện từ lưới điện quốc gia. Dự kiến sẽ đóng điện kỹ thuật vào ngày 2/9/2025”, Chủ tịch UBND đặc khu Côn Đảo chia sẻ.

Đồng thời cho biết, Côn Đảo đang từng bước phát triển mạnh mẽ theo định hướng bền vững, cân bằng giữa bảo tồn và phát triển; không ngừng đẩy mạnh bảo vệ di tích lịch sử, duy trì đa dạng sinh học và gìn giữ môi trường biển, đồng thời thúc đẩy chuyển dịch kinh tế theo hướng tập trung vào du lịch và dịch vụ. Hạ tầng kỹ thuật và xã hội ngày càng hoàn thiện, đời sống nhân dân không ngừng nâng cao. Đặc khu chú trọng ứng dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, vừa thúc đẩy tăng trưởng vừa bảo vệ môi trường, phát huy giá trị văn hóa và sinh thái.

Xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của đặc khu, Chủ tịch UBND đặc khu Côn Đảo cho hay, trong thời gian tới, địa phương sẽ tăng cường quảng bá xúc tiến trong và ngoài nước, phát triển các loại hình du lịch mới, hấp dẫn; tiếp tục triển khai Chương trình kích cầu du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ thu hút, phục vụ khách. Quảng bá, giới thiệu thông tin phương tiện, hành trình thuận lợi cho khách đến Côn Đảo, đặc biệt là khách từ các tỉnh, thành phía Bắc.

Đồng thời, vận động cơ sở kinh doanh mở các lớp đào tạo nghề, nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho lao động trong ngành du lịch. Khuyến khích các doanh nghiệp du lịch đổi mới sản phẩm và dịch vụ, đồng thời đầu tư vào các sản phẩm du lịch mới để thu hút khách.

Trong kế hoạch phát triển du lịch Côn Đảo, đặc khu tập trung vào phân khúc thị trường khách yêu văn hóa lịch sử, du lịch sinh thái và các hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch thời gian tới cũng sẽ hướng đến các yếu tố này.

Theo Hội Du lịch Côn Đảo, đặc khu đang có 27 tuyến du lịch, với đa dạng sản phẩm từ tham quan di tích lịch sử, đến tour du lịch sinh thái… Dựa trên những tuyến này, các công ty du lịch, lữ hành đã xây dựng và phát triển những tour du lịch khác nhau, trong đó nhiều tour tuyến được du khách trong và ngoài nước đón nhận. Sản phẩm du lịch ngày càng có sự tham gia sâu hơn của người dân địa phương thông qua cung cấp dịch vụ lưu trú, trải nghiệm cuộc sống, văn hóa, nếp sống của cư dân trên đảo.