Từng bước hiện thực hóa mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
Từ nguồn lực của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 - 2025, Nghệ An đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng cao bằng những con số cụ thể và tác động rõ nét. Một trong những dấu ấn nổi bật là Dự án phát triển giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm cho người lao động vùng dân tộc thiểu số và miền núi, với trọng tâm là Tiểu dự án 3 thuộc Dự án 5.
Thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An cho thấy, việc tổ chức triển khai Tiểu dự án 3 được thực hiện theo quy trình chặt chẽ, bám sát hướng dẫn của Trung ương và chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh. Hằng năm, sau khi Thủ tướng Chính phủ giao dự toán ngân sách nhà nước, Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An đã hướng dẫn các địa phương, đơn vị thụ hưởng rà soát nhu cầu đào tạo nghề, đề xuất nội dung, đối tượng và kinh phí thực hiện. Các đề xuất này được tổng hợp, gửi Sở Dân tộc và Tôn giáo tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành nghị quyết phân bổ ngân sách, bảo đảm đúng mục tiêu, đúng đối tượng của chương trình.
Học sinh vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn học nghề tại Trường Trung cấp Dân tộc Nội trú Nghệ An.
Tính đến ngày 31/3/2025, tổng kinh phí huy động và phân bổ cho Tiểu dự án 3 đạt hơn 146 tỷ đồng. Trong đó, năm 2022 bố trí gần 30 tỷ đồng, năm 2023 là 79 tỷ đồng và năm 2024 gần 38 tỷ đồng. Nguồn lực này đã được tập trung cho các hoạt động đào tạo nghề, nâng cao năng lực hệ thống giáo dục nghề nghiệp và hỗ trợ giải quyết việc làm cho người lao động vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Đến tháng 3/2025, Tiểu dự án 3 đã hỗ trợ đào tạo nghề cho 8.981 lao động là người dân tộc thiểu số và người Kinh thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo đang sinh sống tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh. Cùng với đào tạo con người, dự án còn đầu tư mua sắm máy móc, trang thiết bị phục vụ giảng dạy cho hai trường trung cấp nằm trên địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, qua đó góp phần nâng cao điều kiện dạy và học nghề tại chỗ.
Bên cạnh đào tạo nghề trực tiếp, công tác tuyên truyền, tư vấn và tập huấn nâng cao năng lực cũng được triển khai đồng bộ. Hơn 30.000 lượt người đã được tiếp cận các hoạt động tuyên truyền, tư vấn về học nghề và việc làm. Chín bộ chương trình đào tạo trình độ trung cấp và sơ cấp được chỉnh sửa, cập nhật để phù hợp hơn với nhu cầu thực tiễn và điều kiện của người học. Mối liên kết giữa giáo dục nghề nghiệp và thị trường lao động được tăng cường thông qua 12 đoàn hướng nghiệp gắn với doanh nghiệp, thu hút 600 học sinh tham gia.
Tư vấn hướng nghiệp học nghề và giới thiệu việc làm cho học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi
Ngoài ra, 47 lao động được hỗ trợ học nghề, ngoại ngữ để đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; các phiên giao dịch việc làm được tổ chức nhằm tạo cầu nối trực tiếp giữa người lao động và doanh nghiệp. Công tác truyền thông được chú trọng với 15 phóng sự tuyên truyền về chính sách hỗ trợ người lao động vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Nâng cao chất lượng cơ sở vật chất ngành giáo dục
Những kết quả này đã góp phần nâng tỷ lệ lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu và điều kiện của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi từ 48,7% năm 2020 lên 51,5% vào đầu năm 2025, tăng 2,8%. Theo Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An, chương trình còn tạo chuyển biến tích cực trong việc đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và thiết bị phục vụ chuyển đổi số cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, qua đó góp phần thực hiện mục tiêu đổi mới căn bản, phát triển toàn diện giáo dục và đào tạo trên địa bàn.
Trong tổng thể các chính sách của Chương trình mục tiêu quốc gia, Tiểu dự án 3 của Dự án 5 được xác định là một cấu phần quan trọng, vừa phục vụ phát triển kinh tế, vừa giải quyết bài toán đào tạo nghề cơ bản và định hướng nghề nghiệp cho người lao động vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An đã ưu tiên nguồn vốn ngân sách đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng và triển khai đồng bộ các chủ trương, chính sách liên quan, qua đó từng bước đáp ứng tốt hơn nhu cầu học nghề của lao động là người dân tộc thiểu số, người nghèo, cận nghèo, đặc biệt là các nhóm khó khăn, dễ tổn thương, các dân tộc rất ít người và lao động nữ.
Tỷ lệ lao động qua đào tạo của toàn tỉnh tăng từ 55% năm 2020 lên 62,3% vào đầu năm 2025, đóng góp tích cực vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo đúng định hướng và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025 của Nghệ An. Quan trọng hơn, chương trình đã góp phần bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống người dân vùng cao, củng cố khối đại đoàn kết các dân tộc và nâng cao niềm tin của đồng bào đối với các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
