• :
  • :

Làng làm trống 'độc nhất vô nhị' Hà Tĩnh vào vụ Tết

(08/01/2025)

Thợ làm trống tại làng Bắc Thai hối hả, tất bật cả ngày lẫn đêm để kịp đơn hàng cung ứng dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.

Những ngày này, thôn Bắc Thai, xã Thạch Hội (TP. Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh) rộn vang tiếng búa, tiếng đẽo của những người thợ để kịp cung ứng trống cổ truyền cho thị trường Tết Nguyên đán 2025.

Làng trống Bắc Thai có tuổi đời hàng trăm năm, là làng nghề cổ truyền nổi tiếng ở Hà Tĩnh. Hiện làng Bắc Thai có 15 hộ sản xuất trống cùng 50 nhân công tay nghề cao thường trực tại địa phương.

Trung bình mỗi năm, 1 hộ sản xuất tại đây làm được từ 10 - 12 trống cỡ lớn cùng hàng trăm trống cỡ vừa và nhỏ. Cứ đến dịp cuối năm, lượng khách hàng tìm đến làng trống tăng mạnh từ 20 - 30% tuỳ theo từng cơ sở.

Các thợ làm trống ở làng Bắc Thai tất bật chuẩn bị đơn hàng cho dịp cuối năm.
Các thợ làm trống ở làng Bắc Thai tất bật chuẩn bị đơn hàng cho dịp cuối năm

Sản phẩm trống được sản xuất nơi đây có chất lượng tốt, bền bỉ, cùng với tiếng kêu tròn vang đặc trưng nên được người dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.

Gần 50 năm theo nghề làm trống, ông Bùi Văn Tráng (65 tuổi, xã Thạch Hội) cho biết, để làm nên những chiếc trống trứ danh Bắc Thai, phần tang trống cần được chọn lọc kỹ từ các thân gỗ mít tuổi đời 50 năm trở lên. Mỗi nan gỗ được xẻ dày 2cm, kích thước mỗi nan tùy theo loại trống.

Cũng theo ông Tráng, một chiếc trống chất lượng phải trải qua 3 bước chính là làm da, chang và bưng trống. Người thợ sẽ tìm những bộ da của con bò cái già, ít nhất đã sinh được 10 lứa tạo nên tiếng vang đặc trưng. Bưng trống được xem là công đoạn quan trọng nhất, quyết định đến chất lượng của trống. “Muốn trống có âm thanh tốt, trong quá trình bưng trống người thợ liên tục vừa căng da vừa đánh trống cho đến khi được âm thanh mong muốn” - ông nói.

Trống ở làng Bắc Thai nổi tiếng với âm vang giòn, bền bỉ, đẹp theo thời gian.
Trống ở làng Bắc Thai nổi tiếng với âm vang giòn, bền bỉ, đẹp theo thời gian

Tuy đơn đặt hàng nhiều, thời gian gấp rút nhưng người thợ sản xuất vẫn giữ nguyên đầy đủ quy trình (mất từ 7-10 ngày) để đảm bảo chất lượng từng loại trống.

Giá bán của trống Bắc Thai tùy vào kích cỡ, yêu cầu của khách. Hiện tại, trống con có giá hơn 500 ngàn đồng/cái, còn các loại trống lớn hơn giá dao động từ 3 - 12 triệu đồng/cái. Đặc biệt, có những hộ nhận làm theo đơn hàng một số loại trống giá thành từ 35 - 40 triệu/cái.

Để gìn giữ làng nghề làm trống cổ truyền Bắc Thai, xã Thạch Hội đã thành lập hợp tác xã làm trống nhằm kết nối giúp người dân trong quá trình sản xuất cũng như tiêu thụ. Tuy nhiên, lực lượng nhân công làm trống ngày càng già hoá, các thế hệ sau không mấy mặn mà nên làng nghề đứng trước nguy cơ thất truyền.

Bà Phan Thị Hoài, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thạch Hội thông tin, cứ dịp cận Tết Nguyên đán, lượng khách đặt hàng tăng mạnh so với thời điểm trong năm từ 30 - 40%, các hộ sản xuất phấn khởi và hối hả trả đơn.

“Tuỳ theo nhu cầu mua trống của khách, các hộ dân sản xuất đa dạng chủng loại, giá tiền từ vài trăm ngàn tới hàng chục triệu đồng. Đặc biệt, có những hộ nhận làm theo đơn hàng một số loại trống giá thành từ 35 - 40 triệu/cái. Theo tình hình cung cầu năm nay, những hộ sản xuất trống sẽ có một cái Tết ấm no" - Chủ tịch Hội Nông dân xã Thạch Hội chia sẻ thêm.

Một số hình ảnh phóng viên ghi nhận tại làng làm trống Bắc Thai dịp cuối năm:

Do lượng đơn hàng cuối năm dồn dập nên các xưởng làm trống phải thuê thêm thợ giá 500.000 đồng/ngày.
Do lượng đơn hàng cuối năm dồn dập nên các xưởng làm trống phải thuê thêm thợ với giá 500.000 đồng/ngày.
Mất từ 7-10 ngày để hoàn thành chiếc trống đảm bảo chất lượng.
Phải mất từ 7-10 ngày để hoàn thành chiếc trống đảm bảo chất lượng.
Mặt trống được làm từ da của những con bò cái lớn tuổi, đã sinh được ít nhất 10 lứa.
Mặt trống được làm từ da của những con bò cái lớn tuổi, đã sinh ít nhất 10 lứa.
Trong lúc bưng trống, người thợ vừa căng da vừa đánh trống cho đến khi được âm thanh mong muốn.
Trong lúc bưng trống, người thợ vừa căng da vừa đánh trống cho đến khi được âm thanh mong muốn.
Gỗ mít mềm, không bị cong vênh, nứt vỡ khi thay đổi thời tiết nên được chọn làm thân trống.
Gỗ mít mềm, không bị cong vênh, nứt vỡ khi thay đổi thời tiết nên được chọn làm thân trống.
Giá bán của trống Bắc Thai tùy vào kích cỡ, yêu cầu của khách
Giá bán của trống Bắc Thai tùy vào kích cỡ, yêu cầu của khách
Thợ làm trống ngày càng già hoá, các thế hệ sau lại không mấy mặn mà nên làng nghề đứng trước nguy cơ thất truyền.
Thợ làm trống ngày càng già hoá, các thế hệ sau lại không mấy mặn mà nên làng nghề đứng trước nguy cơ thất truyền.
 
Tác giả: Thành Đô