Nhận thấy sự gia tăng phức tạp của tình trạng này, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về Môi trường (Bộ Công an) đã xác lập chuyên án đấu tranh với hành vi khai thác cát trái phép gây sạt lở bờ sông, đê điều ảnh hưởng môi trường, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự của đối tượng Nguyễn Hữu Phước cùng đồng bọn thực hiện tại Đồng bằng sông Cửu Long.
 |
Các đối tượng Nguyễn Hữu Phước, Nguyễn Thanh Hoàng và Lê Minh Tiến |
Quá trình áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, thu thập thông tin tài liệu, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường xác định các đối tượng hoạt động có tổ chức, quy mô phạm vi liên quan nhiều tỉnh, hình thành một tổ chức đường dây lớn. Trong đó, 3 đối tượng chủ mưu, cầm đầu là Nguyễn Hữu Phước, Nguyễn Thanh Hoàng và Lê Minh Tiến.
Khung giờ lộng hành của các nhóm đối tượng này từ 21 giờ đêm hôm trước đến 4 giờ sáng ngày hôm sau với 11 tàu lớn hoạt động hết công suất, mỗi tàu khai thác một chuyến khoảng 500m3. Ngoài ra, đối tượng Nguyễn Hữu Phước còn bảo kê cho khoảng 15 đến 20 tàu nhỏ (tàu từ 50m3 đến 100m3) để khai thác cát trái phép. Tổng cộng mỗi đêm đối tượng Phước và đồng bọn khai thác được khoảng 10.000 m3/ngày.
Được sự phê duyệt của lãnh đạo Bộ Công an về việc phá chuyên án, sáng ngày 25/6/2024, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường đã chủ trì, phối hợp với Cục Cảnh sát hình sự, Trung đoàn Cảnh sát Cơ động Đông Nam TP Hồ Chí Minh và các Cục nghiệp vụ, Công an địa phương đã đồng loạt kiểm tra, bắt giữ được 17 phương tiện thuỷ đang neo đậu trên sông Tiền thuộc địa phận tỉnh Tiền Giang và Vĩnh Long để bơm, hút, vận chuyển cát trái phép tại các điểm: Cảng Thanh Danh (thuộc địa phận xã Mỹ An, huyện Măng Thít, tỉnh Vĩnh Long); khu vực sông Cửa Đại (thuộc xã Phú Đông, huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang); khu vực sông Cổ Cò và các khu vực lân cận (thuộc huyện Cái Bè, Tiền Giang).
Lực lượng chức năng đã tạm giữ 17 phương tiện thủy có liên quan đến hoạt động bơm, vận chuyển cát trái phép. Đồng thời, triệu tập, làm việc với 33 đối tượng liên quan để làm rõ hành vi vi phạm. Căn cứ tài liệu chứng cứ thu thập được qua đấu tranh chuyên án và lời khai xác định hành vi phạm tội của 3 nhóm do các đối tượng Nguyễn Hữu Phước, Nguyễn Thanh Hoàng và Lê Minh Tiến cầm đầu.
Cụ thể, nhóm thứ nhất do Nguyễn Hữu Phước chủ mưu, cầm đầu, nhóm này sử dụng 6 phương tiện thủy trọng tải từ 50 tấn đến 250 tấn (gồm xà lan, tàu sắt và tàu gỗ) để thực hiện hành vi khai thác cát trái phép tại khu vực sông Cửa Đại (thuộc xã Phú Đông, Tân Phú Đông, Tiền Giang). Tại thời điểm kiểm tra, các đối tượng trên phương tiện đều không xuất trình được giấy phép khai thác cát và các giấy tờ liên quan đến phương tiện, bằng, chứng chỉ điều khiển phương tiện theo quy định.
Nhóm thứ 2 do Nguyễn Thanh Hoàng cầm đầu, nhóm này sử dụng 4 phương tiện thủy (xà lan, tàu sắt và tàu gỗ) trọng tải từ 30 tấn đến 130 tấn để khai thác, mua bán cát trái phép trên địa bàn huyện Cái Bè, Tiền Giang và địa bàn lân cận để bán kiếm lời. Được biết, Nguyễn Thanh Hoàng là đối tượng chủ mưu cầm đầu hoạt động khai thác cát trái phép bán kiếm lời từ tháng 9/2022 cho đến nay. Để khai thác cát trái phép, Hoàng thuê một số đối tượng khác khai thác cát trái phép ở sông Tiền, thời gian khai thác cát thường vào ban đêm từ 22 giờ đêm hôm trước đến khoảng 2 giờ sáng hôm sau. Có thể thấy hành vi các đối tượng rất tinh vi nhằm qua mặt cơ quan chức năng.
Nhóm thứ ba do Lê Minh Tiến cầm đầu, nhóm này đã sử dụng 7 phương tiện thủy có tải trọng từ 30 tấn đến 420 tấn để khai thác cát trái phép trên địa bàn giáp ranh Bến Tre – Vĩnh Long và Tiền Giang. Để vận hành các xà lan và tàu gỗ, Tiến thuê người vận hành hút cát, sang mạn và bán cát.
 |
Nhiều năm qua, “cát tặc” ngang nhiên cắm vòi vào bãi sông hút cát khiến thay đổi dòng chảy, hủy hoại sinh kế, đe dọa tính mạng người dân |
Với lợi nhuận vô cùng lớn từ cát nên các đối tượng này bất chấp pháp luật, hoạt động vô cùng tinh vi và manh động. Được biết, đường dây khai thác trái phép hoạt động liên tỉnh trong nhiều năm, khiến thay đổi dòng chảy, hủy hoại sinh kế và là nguyên nhân chính gây sạt lỡ. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng ở địa phương không hề hay biết, đến khi Bộ Công an vào cuộc điều tra, hành vi phạm tội mới được phơi bày trước pháp luật.
Bằng các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh với các đối tượng, xác định được số lượng cát 3 nhóm đối tượng tổ chức khai thác trái phép trong 24 ngày từ ngày 1/6/2024 đến ngày 24/6/2024 là 43.241,50m3 cát, tương đương số tiền thu lời bất chính 2.326.680.360 đồng (Hai tỷ ba trăm hai sáu triệu sáu trăm tam mười ngàn ba trăm sau mươi đồng).
Mở rộng điều tra, tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của Nguyễn Hữu Phước, Nguyễn Thanh Hoàng và Lê Minh Tiến, cơ quan công an đã thu giữ nhiều tài liệu liên quan đến việc mua bán cát, bao gồm sổ sách ghi chép các giao dịch, nhật ký bán vật liệu xây dựng và rất nhiều hoá đơn chứng từ từ cửa hàng vật liệu xây dựng. Đây là những bằng chứng quan trọng giúp củng cố hồ sơ vụ án.
Đến thời điểm hiện tại, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố và bắt giam 9 bị can. Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường đang tiếp tục phối hợp Cục Cảnh sát hình sự và các đơn vị liên quan tiếp tục xác minh, củng cố hồ tài liệu về nhóm đối tương khai thác cát trái phép.
Thật khó hiểu, các đối tượng tổ chức hoạt động đường dây khai thác cát trái phép liên tỉnh trong nhiều năm nhưng không bị phát hiện ngăn chặn. Hiện tại rất nhiều bờ sông, ruộng đồng đang sạt lở, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người dân.
