Đồng Hỷ thúc đẩy xây dựng nông thôn mới bằng cơ chế đặc thù

Đồng thuận

Từng là địa phương vùng đặc biệt khó khăn với hơn 70% dân số là đồng bào dân tộc Dao, bắt tay vào XDNTM, Hợp Tiến có xuất phát điểm rất thấp, chỉ với 4 tiêu chí đạt, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, đời sống người dân còn nhiều khó khăn; thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt trên 5,7 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo cao. Trong khi đó đời sống của người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Tiểu thủ công nghiệp thương mại - dịch vụ chưa phát triển. Vì vậy, việc huy động sức dân để XDNTM còn hạn chế.

Với quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và sự đồng thuận của người dân, qua 10 năm XDNTM, bộ mặt nông thôn Hợp Tiến đã có sự chuyển biến rõ nét, xã đã đạt chuẩn NTM năm 2020. Chính việc áp dụng hiệu quả cơ chế đặc thù trong XDNTM đã góp phần quan trọng để địa phương sớm hoàn thành chương trình.

Thực hiện Nghị quyết số 209/NQ-HĐND ngày 19/12/2019 của Hội đồng nhân dân huyện Đồng Hỷ về bổ sung cơ chế khuyến khích phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2017-2020, huyện đã ban hành danh mục hỗ trợ xây dựng đường bê tông xóm đối với xã về đích NTM năm 2020, mức hỗ trợ tối đa 30% tổng giá trị quyết toán công trình nhưng không vượt quá 200 triệu đồng/km; hỗ trợ xây mới nhà văn hóa xóm đối với xã về đích NTM năm 2020, mức hỗ trợ tối đa 30% tổng giá trị quyết toán công trình nhưng không vượt quá 300 triệu đồng/nhà; hỗ trợ 50 triệu đồng/nhà để sửa chữa nhà văn hóa xóm đối với xã về đích NTM năm 2020.

Từ cơ chế đó, xã Hợp Tiến đã được cấp trên phân bổ nguồn kinh phí thực hiện căn cứ vào tình hình thực tế địa phương. Để các công trình triển khai thực hiện tốt, chính quyền địa phương đã chỉ đạo các xóm tổ chức họp dân phổ biến nội dung cụ thể về Chương trình XDNTM, quán triệt để người dân biết mức huy động đối ứng đối với từng loại công trình.

Chính do có cơ chế đặc thù, xã đã thu hút, phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, sự sáng tạo của nhân dân, tạo sự chuyển biến rõ nét trong đẩy mạnh XDNTM. Giai đoạn 2010 – 2020, tổng số đường trục xã, trục xóm, liên xóm, ngõ xóm được xây dựng mới và nâng cấp cải tạo trên 27km với tổng số kinh phí thực hiện 27 tỷ đồng, trong đó vốn Trung ương, tỉnh, huyện là 24, 4 tỷ đồng, vốn dân đóng góp hơn 2,6 tỷ đồng.

Song song với áp dụng tốt cơ chế đặc thù, Hợp Tiến cũng nhận được sự đầu tư rất lớn của huyện Đồng Hỷ, đặc biệt là các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng. Với mục đích hoàn thiện hệ thống đường giao thông, huyệnđã đầu tư gần 39 tỷ đồng cải tạo, nâng cấp 4 tuyến đường trên địa bàn xã Hợp Tiến với tổng chiều dài hơn 15km. Đây đều là những tuyến đường đi qua địa hình khó khăn, phức tạp với nhiều đồi dốc cao, cần vốn đầu tư lớn. Giao thông thuận lợi tạo điều kiện để người dân phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập và là tiền đề để xã hoàn thành các tiêu chí còn lại. Chính nhờ những cơ chế đặc thù và sự quan tâm đầu tư của huyện, Hợp Tiến đã đạt chuẩn NTM năm 2020 đúng hẹn.

Tương tự như Hợp Tiến, Minh Lập cũng là địa phương nắm bắt và thực hiện cơ chế đặc thù một cách hiệu quả. Với cơ chế hỗ trợ xây dựng các xóm đạt NTM kiểu mẫu năm 2020 là 500 triệu đồng/xóm, Minh Lập đã sử dụng nguồn vốn linh hoạt, hiệu quả và xây dựng thành công 7/7 xóm đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và xã đạt NTM nâng cao.

Xây dựng NTM nâng cao

Với những cơ chế đặc thù của huyện Đồng Hỷ, cách tiếp cận sáng tạo và phù hợp của các địa phương, Chương trình XDNTM đã tạo sự lan tỏa sâu rộng, góp phần tích cực thay đổi bộ mặt nông thôn. Đến hết năm 2021, toàn huyện đã có 11/13 xã đạt chuẩn NTM, trong đó có 2 xã đạt NTM nâng cao, 7 xóm NTM kiểu mẫu.

Trên cơ sở kết quả đạt được, năm 2022, huyện Đồng Hỷ đặt mục tiêu xây dựng 1 xã NTM kiểu mẫu; 1 xã NTM nâng cao; các xã còn lại tăng trung bình từ 2 tiêu chí trở lên; đối với các xã đã đạt chuẩn NTM, duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí.

Mục tiêu xa hơn, năm 2025, Đồng Hỷ sẽ trở thành huyện NTM. Để đạt được mục tiêu này, bên cạnh các cơ chế của Trung ương, của tỉnh, huyện Đồng Hỷ đã ban hành cơ chế hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 với 17 danh mục, bao gồm tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa và giáo dục - đào tạo.

Có thể thấy, Đồng Hỷ đã, đang và tiếp tục ưu tiên nguồn lực cho Chương trình XDNTM. Tuy nhiên, bên cạnh hỗ trợ của huyện, các địa phương cũng cần chủ động hơn trong việc đẩy mạnh xã hội hóa, để huy động được nhiều nguồn lực; đồng thời cần tính toán để đầu tư có trọng tâm, trọng điểm nhằm mang lại hiệu quả cao nhất.