Vĩnh Long phát triển dài hạn nông nghiệp hữu cơ 

Bài, ảnh: HẠNH LÊ

Khu sản xuất lúa của HTX nông nghiệp Làng hữu cơ xã Hiếu Thuận, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long.

Thực tế ở Vĩnh Long đã xuất hiện nhiều mô hình sử dụng phân hữu cơ hoặc sản xuất theo hướng hữu cơ như cánh đồng sản xuất lúa theo hướng hữu cơ của Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Tân Tiến (ở xã Mỹ Lộc, huyện Tam Bình), mô hình sản xuất gạo hữu cơ thảo dược Tấn Ðạt của HTX sản xuất dịch vụ nông nghiệp Tấn Ðạt (xã Trung Ngãi, huyện Vũng Liêm), mô hình chuỗi giá trị lúa gạo hữu cơ tại HTX nông nghiệp Làng hữu cơ Hiếu Thuận (xã Hiếu Thuận, huyện Vũng Liêm), mô hình trồng cam hữu cơ của HTX nông nghiệp cam sành Organics huyện Trà Ôn.

Ðến cuối năm 2021, toàn tỉnh có 24 cơ sở sản xuất nông nghiệp - thủy sản và 31 trại, trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm được chứng nhận các tiêu chuẩn sản xuất tốt, tiên tiến. Trong đó có 13 cơ sở sản xuất cây trồng (diện tích hơn 300ha), 2 cơ sở chăn nuôi và 9 cơ sở nuôi thủy sản thương phẩm (diện tích nuôi gần 6ha cá tra, 60.732m³ nuôi thủy sản lồng bè và 5,51ha nuôi thủy sản khác) được chứng nhận tiêu chuẩn GAP và tương đương. Nhiều mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn GAP trên cây ăn trái đặc sản được chứng nhận đạt mới hoặc tái chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP hoặc Global GAP như chôm chôm (23ha), bưởi da xanh (10ha), cam sành (hơn 73ha), cam xoàn (10ha), thanh long (40ha), nhãn Edaw (hơn 19ha), khoai lang (50ha), nấm bào ngư - nấm kim hoàng (1,9ha)...

Ðiển hình là HTX nông nghiệp Làng hữu cơ xã Hiếu Thuận ở ấp Quang Mỹ, xã Hiếu Thuận, huyện Vũng Liêm. Vào cuối tháng 7-2019, HTX ra đời với 24 thành viên, hoạt động chủ yếu là sản xuất lúa 3 vụ/năm trên diện tích 20ha, đến nay đã lên đến 35ha. Bên cạnh hiệu quả từ sản xuất hữu cơ mang lại (nhất là cải thiện môi trường đồng ruộng ở khu HTX), nhờ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp nên hiệu quả kinh tế tăng lên đáng kể.

Hơn 2 năm qua, HTX liên kết với Công ty TNHH lương thực Master Ruma ở xã Song Phú, huyện Tam Bình (Vĩnh Long) về sản xuất, thu mua lúa hàng hóa. Trong 2 vụ thu đông 2019, đông xuân 2019-2020, HTX đã thử nghiệm trồng 2 giống lúa nhập khẩu  (lúa MS2019 Master - Ruma hay Master tím than và MS2019 Master trắng sữa) trên diện tích 35ha và được Công ty TNHH lương thực Master Ruma bao tiêu 100%. Năng suất lúa tương đương với các loại giống trồng phổ biến gần khu vực sản xuất của HTX. Giá lúa được bao tiêu khá cao 7.000 đồng/kg (đối với lúa MS2019 trắng sữa) và 9.000 đồng/kg đối với lúa MS tím than. Lợi nhuận cao hơn sản xuất vô cơ 2,5 lần. Năm 2021, HTX tiếp tục liên kết với công ty này với diện tích 35ha, sản lượng ước đạt 420 tấn. Do sản xuất theo hướng hữu cơ nên môi trường ở vùng sản xuất của HTX được cải thiện đáng kể, đồng ruộng có các loại thủy sản nước ngọt…

Ông Ðoàn Tấn Tài, Giám đốc HTX Sản xuất dịch vụ nông nghiệp Tấn Ðạt cho hay, việc chứng nhận tạo điều kiện cho sản phẩm lúa, gạo của HTX vươn xa hơn trên thị trường thế giới. Ngoài sản xuất lúa theo hướng hữu cơ kết hợp chặt chẽ với sản xuất - tiêu thụ theo chuỗi giá trị, lúa được sơ chế, đóng gói nên lợi nhuận cao hơn 1,4-1,5 lần so với sản xuất lúa chất lượng cao thông thường. HTX Tấn Ðạt còn nghiên cứu và chế biến trà gạo thảo dược từ gạo hữu cơ cung ứng cho thị trường 200-300 sản phẩm mỗi tháng. Năm 2021, HTX liên kết với Công ty Ðại Dương Xanh và Công ty Ðại Nông Phát sản xuất lúa trên diện tích 60ha theo hướng hữu cơ, sản lượng đạt 480 tấn và 300ha sản xuất theo hướng an toàn, sản lượng đạt 3.300 tấn.

Tuy nhiên, SXNN của tỉnh còn nhiều hạn chế: sản xuất còn nhỏ lẻ, manh mún, chất lượng hàng hóa nông sản chưa cao, lợi nhuận còn thấp. Ðể khắc phục những nhược điểm trên, SXNN của tỉnh đang từng bước chuyển dịch sang SXNN an toàn, nông nghiệp hữu cơ (NNHC). Ngày 3-6-2021, UBND tỉnh Vĩnh Long đã ban hành Quyết định số 1314/QÐ-UBND về Kế hoạch thực hiện Ðề án phát triển NNHC đến năm 2030 theo hướng giá trị gia tăng cao, bền vững và thân thiện môi trường. Tỉnh xác định kế hoạch này nhằm phục vụ Ðề án cơ cấu lại ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và phát huy tiềm năng thế mạnh về NNHC của Vĩnh Long.

Tỉnh Vĩnh Long phấn đấu đến năm 2025 và năm 2030 đạt các mục tiêu: Diện tích đất trồng trọt hữu cơ lần lượt đạt 1% và 2% tổng diện tích đất trồng trọt. Tỷ lệ sản phẩm chăn nuôi hữu cơ đạt 1% và 2% tổng sản phẩm chăn nuôi. Diện tích nuôi trồng thủy sản hữu cơ đạt 0,5%, 1,5% tổng diện tích nuôi trồng thủy sản (ưu tiên các loài có trị kinh tế như cá tra, cá lồng bè, tôm càng xanh). Giá trị sản phẩm trên 1ha đất trồng trọt và nuôi trồng thủy sản hữu cơ cao gấp 1,3-1,5 lần và 1,5-1,8 lần so với sản xuất phi hữu cơ.

Ông Nguyễn Văn Liêm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Vĩnh Long, cho biết, sản xuất NNHC đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao giá trị gia tăng, phát triển kinh tế bền vững, thân thiện với môi trường sinh thái và tạo ra sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng. Kết quả bước đầu tạo điều kiện cho tỉnh mở rộng loại hình sản xuất này. Xác định động lực để phát triển sản SXNN là tập trung phát triển nông nghiệp theo hướng nông nghiệp sạch, chất lượng và năng suất cao. Do vậy, sản xuất NNHC tiếp tục được tỉnh ưu tiên tập trung đầu tư phát triển trong thời gian tới.